Het adellijk geslacht Von Sponheim domineerde eeuwenlang de Hunsrück. Waarschijnlijk ben ik al vele malen langs een van de hoogtepunten uit de geschiedenis van deze familie gereden (en gewandeld) voordat de Von Sponheims mijn bewustzijn bereikten. Mijn aandacht was blijkbaar lang op andere zaken gefocust.
Ik weet nog wel het moment dat ik dacht: WOW, dit is interessant. We maakten een rondwandeling bij kasteel Frauenburg, gelegen aan de rivier de Nahe ten zuiden van Idar Oberstein en daar was ze:
Loretta von Sponheim (1300-1346).
Getrouwd met graaf Heinrich von Sponheim, al jong weduwe en haar laatste jaren in afzondering levend op de Frauenburg. Zij bleek niet zomaar een adellijke dame geweest te zijn. Om de bezittingen van het geslacht Von Sponheim veilig te stellen heeft ze een van de machtigste mannen van haar tijd, de aartsbisschop van Trier, een aantal maanden gegijzeld. Een zeer gewaagde onderneming, zeker voor een vrouw in haar tijd. De hele toenmalige spraakmakende gemeente stond dan ook op z’n kop. Alsof prinses Beatrix anno nu president Poetin van Rusland in haar paleisje gevangen zou houden. De wereld zou te klein zijn.
Kijk hier voor een filmpje over de kloosterstraat in Sponheim en het klooster.
Gegrepen door de Von Sponheims
Vanaf dat moment zag ik overal ‘footprints’ die de Von Sponheims in de loop der eeuwen in de Hunsruck hadden achtergelaten.
Dit roemrijke geslacht, en zeker Loretta, liet mij niet meer los.
En zo ging ik afgelopen week naar Sponheim, een stadje aan de voet van de Kellerberg, vlakbij de Stausee en met het stamslot van de Von Sponheims op loopafstand in het nabije Burgsponheim.
Het slot (uit 12de eeuw) was mijn doel niet. Een ruïne met prachtig uitzicht over de omgeving, maar daar was ik al eens geweest. Nee, ik had mijn zinnen gezet op de kloosterkerk in Sponheim, vanuit cultuurhistorisch opzicht een van de meest waardevolle gebouwen in het stroomgebied van de Nahe.
Graaf Meginhard von Sponheim was begin 12de eeuw de bouwheer van zowel de kerk als het klooster en geldt als de stichter van het ‘graafschap’ Von Sponheim dankzij zijn huwelijk met gravin Mechtild von Mörsberg.
Het klooster is helaas voor het grootste deel verloren gegaan, maar de kerk heeft de stormen van de tijd doorstaan.
Magisch
De kloosterkerk is gebouwd met een Grieks kruis als grondplan en is prachtig gelegen op het hoogste punt van het stadje. Wat een uitzicht! En wat een rust. We zijn de enigen en we hebben nog meer geluk: de deur is open! Wat bij binnenkomst als eerste opvalt is het licht en de prachtige spinbogen in de koepels en het hoogaltaar. Nauwelijks glas-in-lood zodat de zon vrij spel heeft. Het interieur moet het vooral hebben van zijn architectuur. De plek is magisch. De akoestiek schitterend.
Hildegard wordt voorgesteld aan Jutta von Sponheim
Wat voor mij echt als een verrassing kwam is dat Hildegard von Bingen, waarover ik al eens in dit blog geschreven heb, in dit klooster voor het eerst haar toekomstige lerares Jutta von Sponheim (kluizenares en abdis van het klooster op de Disibodenberg) ontmoet.
Jutta was de zus van Menighard von Sponheim. En zo komen er vele draden van de geschiedenis van de Von Sponheims samen op deze mooie plek. Er is zelfs een tuin die is ingericht volgens de principes van Hildegard von Bingen, beschreven in een van haar vele boeken.
Weg van de Hunsrück
Nu snap ik ook waarom zowel het Langeafstandspad ‘Sponheimer Weg’ als de ‘Hildegard Von Bingen Pelgrimsroute’ hier langs komen.
Wegen die dwars door de Hunsruck gaan. Beide echte aanraders voor een eerste kennismaking met deze prachtige regio. Ik ben niet alleen ‘weg van de Sponheims’, maar dus ook weg van Von Bingen. Nog beter: ik ben gewoon weg van de Hunsrück.