Vandaag (mei 2018) rijden we naar Kirchberg , de oudste bekende nederzetting van de Hunsruck, op een half uur rijden noord-westelijk van Bollenbach en gelegen op een kruising van twee oude Romeinse wegen. Je ziet de stad al van verre liggen , want in tegenstelling tot de meeste plaatsen in de Hunsruck ligt Kirchberg op een …..berg (je). Met haar silhouette van drie torens heeft Krichberg ook een zeer herkenbare skyline.
Keltische nederzetting
In het Heimathaus, het historisch museum even voorbij de prachtige markt van Kirchberg, is een Romeinse stratenkaart uit de 4de eeuw voor onze jaartelling te zien. Daarop blijkt dat Kirchberg eeuwen geleden al een Keltische nederzetting was, Ort Dumno.
Het is een zonnige dag en echt zin om het museum in te gaan heb ik eigenlijk niet. Ik blijk ‘geluk’ te hebben: het is alleen geopend van 17.30 uur tot 21.30 uur op woensdag. En je raadt het al: het is vandaag vrijdag. Ik ben wel nieuwsgierig naar het pand zelf. Het is één van de oudste huizen van de stad en loopt puntvormig uit naar een T-splitsing van twee straten. Aan de voorkant is het 1,65 meter breed en aan de achterkant 7,50 meter. Net een schip.
De uitvinder van de fiets
Het stamt uit de 14de of begin 15de eeuw en is waarschijnlijk vernietigd in de Successieoorlog (=Opvolgingsoorlog) in de Pfalz in 1689. Het huidige vakwerkhuis werd in 1732 gebouwd door Johann Jacob Schüler. Tot 1979 woonden 7 generaties van de familie Schüler in het huis. Daarna kwam het bijzondere pand in handen van de gemeente die er een museum over de geschiedenis van stad Kirchberg in vestigde.
In de kelder van het museum kan je een kleine verzameling oude fietsen uit de 19de en het begin van de 20ste eeuw te bewonderen. Niet zo gek als je bedenkt dat de uitvinder van de fiets, Freiherr Karl von Drais, een deel van zijn kinderjaren in Kirchberg heeft doorgebracht.
Stadsrechten
We halen heerlijke Italiaaanse ijsjes en nestelen ons op een beschaduwde plek op de markt met mooi uitzicht op twee schitterende vakwerkhuizen uit de 17 en 18 eeuw met een duidelijke barokke tekening. In het ene huis, het Rathaus met zeshoekige gevel, is de VVV van de Hunsruck gevestigd en in het andere de Zwanenapotheek. Bij de VVV halen we een stapel folders. Ik lees daarin dat Kirchberg al in 1295 stad-en marktrechten kreeg en daarmee ook nog eens de oudste stad van de Hunsruck is.
Begrafenisstoet
Dan luiden opeens de klokken van de kerk. Likkend aan onze ijsjes trekt er een begrafenisstoet voorbij. Alle aanwezigen zijn in het zwart. Een man ontsnapt even aan de aandacht van zijn vrouw en begint een praatje. Duidelijk uit op wat gezelligheid na de begrafenismis vraagt hij ons de oren van het hoofd. Maar onderschat de echtgenoot niet. Daar komt ze hoor. Lacht zuur-vriendelijk naar ons, haakt haar arm in die van haar echtgenoot en weg is hij.
Een verstopte heilige
We besluiten een rondje stad te doen. Het blijkt dat vooral de markt en het kerkplein de moeite waard zijn. Ik ontdek, verstopt in de toegangshal van een woonhuis, het beeld van een heilige. Het blijkt Nepomuk te zijn, de heilige van de bruggen. Waarom staat hij niet op een zuil, in een fontein of bij de kerk? Heel vreemd. Na het opblazen van de brug die ooit deel uitmaakte van de verdedigingswerken van de stad heeft Nepomuk nog een tijd bij een watermolen gestaan en nu kijkt hij dus uit op de markt.
De voormalige synagoge
De St. Michaels kerk is gesloten. Waarschijnlijk vanwege de begrafenis-mis die net is afgelopen. Jammer, want ik had graag het beroemde eikenhouten hoogaltaar gezien (dat wordt gerekend tot één van de mooiste werken van de middeleeuwse Mainzer altaarkunst-school). De kerk is één van de oudste kerken van de Hunsruck en al in de Karolingische tijd (9 de eeuw) bestond hier een geloofsgemeenschap waar 51 gemeenschappen toe behoorden.
We lopen nog even naar de plek waar ooit de synagoge van Kirchberg stond. Er is niets meer van terug te vinden. Ook deze is verwoest. Bij het raadhuis op de markt staat een herdenkingsplaquette (rechtsvoor op onderstaande foto).
Een gigantische watertoren
Voordat we Kirchberg verlaten rijden we nog even naar de enorme watertoren die stamt uit 1900. De geschiedenisschrijver Ausonius schreef in het jaar 365 al over de enorm droge omgeving. Hij zag niets anders dan dorstige velden die snakten naar water. Het kan toen ook al te maken hebben gehad met de ligging van ‘Kirchberg’ op een heuvel. Wij dorsten niet naar water maar naar een wijntje en vangen de terugreis aan begeleid door onweer en een verfrissende bui.
