wordt heilig verklaard en wie stout is …

moet 800 jaar wachten

Een vrouw die twee eigen kloosters bouwt, zeer tegen de zin van de machtige abt van de Disibodenberg en daar zelf als een moderne CEO leiding aan geeft, kan niet alleen maar een ‘zoete, lieve, aardige en brave ‘ non zijn. In zo’n positie moet je soms beslissingen nemen die niet altijd even leuk zijn voor de betrokkenen. Knopen doorhakken.

Zo werd haar eens verweten dat ze alleen maar dames van adel in haar klooster aannam. Dat liet ze niet onweersproken en ze schreef haar collega-abdis dat je toch ook geen varkens, koeien, paarden, schapen en geiten samen in een stal zet. Ze bleek zich toch wel iets van de kritiek te hebben aangetrokken en toen het financieel mogelijk was bouwde ze aan de overkant van de Rijn (in Eibingen) haar tweede klooster waar ook niet-adellijke dames welkom waren.

Geen blad oor de mond

Hildegard was streng als het moest en zacht als het kon.
Eenmaal abdis van haar eigen klooster begon ze een nieuw leven dat veel meer naar buiten gericht was dan toen ze nog in de vrouwenkluis op de Disibodenberg woonde.
Behoeftigen wisten haar te vinden en zij zocht ze buiten de kloostermuren op.
Ze bezocht ook collega’s die haar om raad vroegen, maakte reizen naar onder meer Mainz, Keulen, Aken en Trier om daar te preken (wat in die tijd heel ongewoon was voor een vrouw) en liet ook op andere manieren van zich horen.

tegen het zere been

Zo schreef ze op de Rupertsberg haar belangrijkste werken en zorgde dat deze gelezen werden, met haar muziek bereikte ze zelfs Parijs en ze schroomde niet de machtigen van haar tijd de les te lezen. Daarmee schopte ze tegen zere benen van de keizer, de paus, bisschoppen en andere kerkelijke leiders.
Ze vond dat veel geestelijken tekort schoten in hun christelijke plichten, trok fel van leer tegen simonie en waarschuwde al vroeg voor de opkomende beweging van de katharen, waar ze de kerk de schuld van gaf. Het feit dat ze geen blad voor de mond nam zou een reden kunnen zijn waarom ze pas in 2012 heilig verklaard is.

Heilige grond

Een andere reden die wel genoemd wordt is het feit dat zij op het kerkhof van haar klooster de begrafenis van een geëxcommuniceerde ridder had toegestaan, omdat hij zich met de kerk had verzoend en voor zijn dood de heilige sacramenten had ontvangen. Dit was echter onbekend bij de bisschop en hij dwong Hildegard het lichaam op te graven en buiten de stad te begraven.
Zij weigerde dit met als gevolg dat hij haar klooster onder interdict plaatste en de nonnen verbood de mis te vieren en te zingen. Hildegard gehoorzaamde maar liet het er niet bij zitten en na veel smeekbeden werd het interdict uiteindelijk enkele maanden voor Hildegards eigen dood opgeheven.

Banale reden

Volgens Theresa Civantos Barbar, theoloog en jounalist bij het online magazine Aleteia, was de reden waarom het meer dan 800 jaar geduurd heeft voordat Hildegard heilig verklaard werd een heel banale.

Paus Gregorius IX had in 1228 positief gereageerd op een verzoek van het klooster op de Rupertsberg om het leven van Hildegard te onderzoeken met het oog op heiligverklaring. Helaas faalden de mannen die belast waren met het verzamelen van het benodigde materiaal jammerlijk.
Toen zij eind 1233 eindelijk een rapport naar Rome stuurden, ontbraken daarin fundamentele details zoals de namen van getuigen van Hildegards wonderen. Paus Gregorius stelde vervolgens drie nieuwe onderzoekers om de ontbrekende informatie te verzamelen.

Incompetente ambtenaren

Ook deze heren faalden jammerlijk. Ze deden gewoon niets, zo wil het verhaal.
Na een pauselijk onderzoek in 1243, leverde een commissie eindelijk de benodigde gegevens voor het oorspronkelijke rapport. Maar er rustte geen zegen op dit werk want ergens tussen de Rijnvallei en Rome verdween de documentatie spoorloos. En daarmee eindigden de eerste pogingen tot de officiële heiligverklaring van Hildegard van Bingen.
De echte reden zou dus volgens Theresa Civantos Barber een incompetent onderzoek zijn, waarbij de belangrijke papieren voor altijd verloren gingen.

Maar vergeten werd Hildegard von Bingen niet. Al die eeuwen tot aan de onze zijn er mensen geweest die zich lieten inspireren door haar werken en haar muziek. En het was uiteindelijk paus Bendictus XVI die haar – in de ogen van veel rooms katholieken – recht deed door haar heilig te verklaren.