De vertrouwelingen van Hildegard von Bingen

‘Familie heb je, vrienden kies je’, een bekende uitdrukking die voor een kloosterling als Hildegard von Bingen maar voor een deel op ging. Toen zij als tiende kind door haar ouders op achtjarige leeftijd uit huis geplaatst werd en onder de hoede kwam van de zes jaar oudere Jutta von Sponheim heeft ze haar familie waarschijnlijk nog maar zelden gezien. Dat was zeker het geval toen ze op veertienjarige leeftijd het klooster intrad, waar Jutta abdis werd van een kleine vrouwencel. Voor haar familie en haar wereld was ze ‘dood’ .

Vertrouwen schenken

Gelukkig waren er in het klooster broeders en zusters waar Hildegard een vertrouwensband mee aan kon gaan. Zij leed onder haar visioenen en was daarnaast een zeer leergierig meisje, aldus de Vita van Hildegard. Het was in eerste instantie Jutta die haar honger naar kennis voedde en haar vriendschap kreeg. Jutta kwam uit een roemrijk adelsgeslacht dat eeuwenlang over delen van de Hunsruck zou heersen. Ze was zes jaar ouder dan Hildegard en deelde haar kennis met het jongere meisje en nog twee leerlingen die in klooster aan haar toevertrouwd waren.

Kantelpunt in haar leven

Maar Hildegard wilde meer en toen ze de monnik Volmar leerde kennen, secretaris van de abt van het Benedictijnse klooster waar de vrouwencel toe behoorde, sloot ze vriendschap met hem. Hij was een geleerde en kende de wegen in de bibliotheek van het klooster. Zo kon Hildegard veder studeren. Ook bleek Volmar een gevoelig mens. Hij was waarschijnlijk de eerste aan wie Hildegard vertelde van haar grootse visioen, het levende licht, dat een kantelpunt in haar leven zou betekenen.

Minnares

En dan was er nog Richardis von Stade, een nichtje van Jutta von Sponheim. Zij was veel jonger dan Hildegard en kwam pas naar het klooster toen Jutta al was overleden en Hildegard abdis was. Deze jonge vrouw werd de belangrijkste persoon in het leven van Hildegard.

Behalve haar tweede secretaris, die haar hielp met het vertalen van haar visioenen in gangbaar Latijn, het uitschrijven van haar muziek, het maken van recepten, was ze evenals Volmar haar vertrouweling en volgens sommigen bronnen zelfs haar minnares. En dat in een klooster, in de twaalfde eeuw, en dan ook nog een abdis en een ondergeschikte, dat was des duivels. Zoiets kon niet, mocht niet en zou dodelijk geweest zijn als het uit gekomen was.

Over de vriendschappen van Hildegard von Bingen lees je meer in het boek waar we mee bezig zijn ‘Drie nonnen aan de Nahe en de Rijn’. Een boek dat uiteindelijk samen met twee andere delen een drieluik moet worden over de Hunsruck. Geen geschiedenisboek, geen kunstboek of reisboek, maar van alles wat. Klik voor meer informatie op ‘ Drie nonnen aan de Nahe en de Rijn‘.